APELACIONI SUD - Pregled sudske prakse Apelacionog suda u Beogradu

19.05.2010.

Gž 717/10

REPUBLIKA SRBIJA APELACIONI SUD U BEOGRADU
Gž 717/10
Dana 19.05.2010. godine
BEOGRAD

U IME NARODA

APELACIONI SUD U BEOGRADU, u veću sastavljenom od sudija Zorice Jašarević, predsednika veća, Smiljke Dingarac Nićiforović i Vesne Matković, članova veća, u parnici tužilaca protiv tuženih AA i AA1, čiji je zajednički punomoćnik advokat AB, protiv prvotuženog - protivtužioca DP „BB“ eksport-import sa p.o., sa sedišem u _, čiji je punomoćnik advokat BA i drugotuženog - protivtužioca BB1 i trećetuženog — protivtužioca BB2, čiji je zajednički punomoćnik advokat BA1, radi utvrđenja i činidbe, po tužbi i isplate po protivtužbi prvotuženog, a radi utvrđenja po protivtužbi drugo i trećetuženog, odlučujući o žalbi tužioca izjavljenoj protiv delimične presude Prvog opštinskog suda u Beogradu P.br. 2091/95 od 23.01.2007. godine, u sednici veća održanoj na dan 19.05.2010. godine, doneo je

PRESUDU

PREINAČUJE SE delimična presuda Prvog opštinskog suda u Beogradu P.br. 2091/95 od 23.01.2007. godine u stavu prvom izreke utoliko što se utvrđuje da je istinita isprava - kopija Ugovora o zakupu katastarske parcele br. 2311 KO Višnjica zaključenog na 99 godina dana 01.10.1969. godine između pravnog prethodnika tužilaca AA0 i pravnog prethodnika prvotuženog Trgovinskog preduzeća „BB0" iz _.

ODBIJA SE kao neosnovana žalba tuženog - protivtužioca DP „BB„ eksport-import sa p.o., i POTVRĐUJE delimična presuda Prvog opštinskog suda u Beogradu P.br. 2091/95 od 23.01.2007. godine, u stavu drugom i trećem izreke.

Obrazloženje

Delimičnom presudom P.br. 2091/95 od 23.01.2007. godine, stavom prvim izreke utvrđeno je da je neistinita isprava-kopija Ugovora o zakupu katastarske parcele aa, zaključenog na 99 dana 01.10.1969. godine, overena dana 23.10.2000. godine u Opštini Barajevo, između pravnog prethodnika tužioca AA0 i pravnog prethodnika tuženog Trgovinskog preduzeća „BB0“ iz _. Stavom drugim izreke obavezan je tuženi Preduzeće „BB“ eksport-import sa p.o., _, da tužiocima AA i AA1 preda u posed deo katastarske parcele aa u površini od 4.752 m2, upisane u ZKUL _ KO _ a koji deo se nalazi zapadno od vanknjižnog stambenog objekta i pomoćnog objekta BB1, slobodan od privremeno podignutih objekata i materijala, u roku od 15 dana od dana prijema pismenog otpravka presude. Stavom trećim izreke usvojen je protivtužbeni zahtev drugotuženog i trećetuženog pa je utvrđeno da je BB3 vanknjižni vlasnik bespravno podignutog stambenog objekta i pomoćnih objekata na katastarskoj parceli _ KO _, sagrađenih na istočnom delu parcele u ukupnoj površini od 88 m2, sve dok objekat kao takav postoji ili dok se ne steknu uslovi za uknjižbu, a stavom četvrtim izreke utvrđeno da je tužba tužioca AA i AA1 u ovoj pravnoj stvari podneta u odnosu na drugotuženog BB1 i trećetuženog BB2, povučena.
Protiv navedene presude u stavu prvom, drugom i trećem izreke blagovremeno je prvotuženi - protivtužilac izjavio žalbu iz svih zakonom propisanih razloga.
Tužioci su dali odgovor na žalbu.
Ispitujući pravilnosti pobijane presude u smislu odredbe člana 372 ZPP-a, Apelacioni sud u Beogradu je našao da je žalba delimično osnovana.
U sprovedenom postupku nisu učinjene bitne povrede odredaba parničnog postupka iz člana 361 stav 2 tačka 1, 2, 5, 7 i 9 ZPP na koje Apelacioni sud, kao drugostepeni sud pazi po službenoj dužnosti a žalbom se ne ukazuje ni na jednu odredbu Zakona o parničnom postupku koju prvostepeni sud nije primenio ili je nepravilno primenio a što je bilo ili je moglo biti od uticaja na donošenje zakonite i pravilne odluke.
Prema utvrđenom činjeničnom stanju tužioci su titulari prava korišćenja gradskog građevinskog zemljišta koje se nalazi na katastarskoj parceli _ (starog premera _) u površini od 4840 m2, upisanu u ZKUL _ KO Višnjica na osnovu nasleđa iza oca, sada pok.AA0, po rešenju Četvrtog opštinskog suda u Beogradu O.br. 3932/89. Sada pok.AA0 je ugovorom overenim u Prvom opštinskom sudu u Beogradu dana 18.03.1971. godine pod Ov.br. 1729/71 ustupio pravo korišćenja ovog zemljišta pravnom prethodniku prvotuženog „BB0“ iz _, za cenu od tadašnjih 190.000 dinara. Presudom Okružnog suda u Beogradu P.br. 2498/72 od 04.12.1972. godine, po zahtevu Opštine Palilula utvrđeno je da je ništav navedeni ugovor jer je zaključen posle stupanja na snagu Zakona o određivanju građevinskog zemljišta u gradovima i naseljima gradskog karaktera od 15.02.1968. godine, kojim je zabranjen promet prava korišćenja ovog zemljišta van naslednika prvog naslednog reda. Nakon donošenja sudske odluke, strane ugovornice nisu izvršile restituciju već su sačinile dana 16.09.1979. godine Aneks ugovora br. 1729/67 od 18.03.1971. godine, kojim su konstatovale da produžavaju važnost Ugovora br. 1729/67 od 18.03.1971. godine. Tokom parnice prvotuženi je prvostepenom sudu dostavio i fotokopiju Ugovora o korišćenju ove katastarske parcele, overenog od strane Prvog opštinskog suda u Beogradu Ov.br. 6915/70 od 15.10.1970. godine, koji je zaključen između AA0 i pravnog prethodnika prvotuženog „BB0“ iz _, dana 01.10.1969. godine, kojim AA0 daje „BB0“ iz _ u zakup na 99 godina ovu katastarsku parcelu. Na predmetnoj katastarskoj parceli drugotuženi je u periodu od 1967. do 1969. godine, bespravno podigao stambeni i pomoćni objekat. Ocenjujući da zbog nepostojanja izvornika Ugovora o zakupu ove katastarske parcele na 99 godina, Ugovor o zakupu zaključen dana 01.10.1969. godine, između pravnog prethodnika tužilaca i pravnog prethodnika prvotuženog dostavljen u fotokopiji, predstavlja neistinitu ispravu prvostepeni sud je odlučio kao u stavu prvom izreke pobijane presude.
Osnovanost žalbe prvotuženog ukazuje da je odlučujući o ovom tužbenom zahtevu prvostepeni sud pogrešno primenio materijalno pravo.
Prema Zakonu o overavanju potpisa, rukopisa i prepisa ("Službeni glasnik RS" broj 39/93 od 31.05.1993. godine) overavanje potpisa ili rukopisa u smislu člana 1 Zakona je potvrđivanje njegove autentičnosti. Ovim overavanjem ne potvrđuje se istinitost sadržaja isprave. Obzirom da je sudu priložena overena fotokopija ugovora o zakupu od 01.10.1969. godine, a tokom postupka nije dokazana neistinitost njegovog sadržaja, niti ima po oceni Apelacionog suda osnova za sumnju u njegovu verodostojnost s obzirom na utvrđeno ponašanje stranaka ugovornica povodom korišćenja predmetne katastarske parcele, Apelacioni sud nalazi da je predmetna privatna isprava istinita.
Radi izloženog, a na osnovu odredbe člana 380 stav 1 tačka 4 ZPP, Apelacioni sud je odlučio kao u stavu prvom izreke.
Odlučujući o državinskoj tužbi i protivtužbi prvostepeni sud je na potpuno i pravilno utvrđeno činjenično stanje pravilno primenio materijalno pravo, odredbe člana 3 i 37 stav 1 Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa, kada je odlučio kao u stavu drugom i trećem izreke pobijane presude, dajući razloge koje prihvata i Apelacioni sud.
Apelacioni sud je cenio navode žalbe prvotuženog daje otac tužilaca sada pok. AA0 dao ovlašćenje pravnom prethodniku prvotuženog dana 09.11.1970. godine da ubuduće neopozivo i stalno upravlja predmetnom katastarskom parcelom na kojoj se nalazi stovarište građevinskog materijala sa administrativnom zgradom, te da njome može raspolagati, ugovarati prodaju i izdavati u zakup, bez njegovog prethodnog znanja i saglasnosti, ali je našao da nisu od uticaja na drugačiju odluku.

Ovo imajući u vidu prirodu prava korišćenja gradskog građevinskog zemljišta uvedenog za vreme važenja Saveznog Zakona o ekproprijaciji ("Službeni list FNRJ" broj 12/57, 53/62, 13/65 i 5/68) i ograničenja uvedena Saveznim Zakonom o određivanju građevinskog zemljišta u gradovima i naseljima gradskog karaktera ("Službeni list SFRJ" broj 5/68), te sadržine Zakona o uređivanju i korišćenju gradskog zemljišta ("Službeni glasnik SRS" broj 12/64), i Zakona o uređivanju i davanju na korišćenje građevinskog zemljišta ("Službeni glasnik SRS" broj 32/68), koje je u funkcionalnom smislu zemljište u gradovima i naseljima gradskog karaktera namenjeno za izgradnju naselja, stambenih, javnih građevina koje je bilo u društvenoj, odnosno sada u državnoj svojini, na kome je pravo raspolaganja i upravljanja zadržano u korist republike i teritorijalnih jedinica, a ranijim vlasnicima ostavljeno pravo da koriste to zemljište do privođenja nameni bez prava raspolaganja sa pravom prenosa na bračnog druga, potomke, usvojenike, roditelje i usvojioce, a oni ovo pravo nisu mogli dalje prenositi već su to pravo samo mogli naslediti njihovi zakonski naslednici. Do donošenja odluke nadležnog opštinskog organa da se zemljište preda opštini ili određenom korisniku radi privođenja tog zemljišta nameni, određenoj urbanističkim planom nosilac prava korišćenja imao je pravo da koristi to zemljište i da ga upotrebljava za dozvoljene svrhe, ne menjajući oblik i svojstvo parcele, a pod određenim uslovima, mogao je privremeno ustupiti samo za poljoprivredne svrhe ovo zemljište. S toga nema pravne važnosti ugovor o zakupu gradskog građevinskog zemljišta na 99 godina između pravnih prethodnika stranaka, ni generalno ovlašćenje pok. AA0 od 09.11.1970. godine na koje se poziva prvotuženi.
O zahtevu prvotuženog-protivtužioca za restituciju prvostepeni sud će odlučiti konačnom presudom, kada oceni da je zahtev protivtužbe sazreo za presuđenje.
Kako se ni ostalim navodima žalbe ne dovodi u pitanje pravilnost pobijane presude, Apelacioni sud je na osnovu odredbe člana 375 ZPP, odlučio kao u stavu drugom izreke.

IRJ