APELACIONI SUD - Pregled sudske prakse Apelacionog suda u Beogradu

27.10.2011.

Gž 6157/10

REPUBLIKA SRBIJA
APELACIONI SUD U BEOGRADU
Gž 6157/10
27.10.2011. godine
B E O G R A D

U IME NARODA

APELACIONI SUD U BEOGRADU u veću sastavljenom od sudija Slađane Nakić-Momirović predsednika veća, Marine Jakić i Nevenke Romčević članova veća, u parnici tužioca JP „Direkcija za građevinsko zemljište i izgradnju“, Beograd, ul. Njegoševa br. 84, protiv tužene BB, koju zastupa adv. BA iz Beograda, radi duga, odlučujući po žalbama tužene izjavljenim protiv presude Trećeg opštinskog suda u Beogradu P 1885/05 od 21.05.2008. godine i dopunske presude istog suda P 1885/05 od 04.02.2009. godine, u sednici veća održanoj 27.10.2011. godine, doneo je

P R E S U D U

PREINAČUJU SE presuda Trećeg opštinskog suda u Beogradu P 1885/05 od 21.05.2008. godine i dopunska presuda istog suda P 1885/05 od 04.02.2009. godine i ODBIJA kao neosnovan tužbeni zahtev JP „Direkcija za građevinsko zemljište i izgradnju Beograda“ kojim je traženo da se tužena Olga Nikolić obaveže da tužiocu plati 403.184,28 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 20.02.2006. godine do isplate.

Svaka stranka snosi svoje parnične troškove.

O b r a z l o ž e nj e

Pobijanom presudom tužena je obavezana da tužiocu plati 403.184,28 dinara i parnične troškove u iznosu od 32.580,00 dinara. Dopunskom presudom tužena je obavezana da tužiocu na dosuđeni iznos naknade plati zakonsku zateznu kamatu od 20.02.2006. godine do isplate.

Tužena je protiv obe odluke blagovremeno izjavila žalbu iz svih razloga propisanih u čl. 360 stav 1 ZPP sa predlogom da drugostepeni sud preinači ili ukine pobijane odluke i odbije tužbeni zahtev, a tužioca obaveže da tuženoj plati parnične troškove.

Drugostepeni sud je u smislu čl. 372 ZPP ispitao pobijane odluke i našao da je žalba osnovana.

U sprovedenom postupku nema bitnih povreda odredaba parničnog postupka iz čl. 361 stav 2 ZPP na koje drugostepeni sud pazi po službenoj dužnosti. Presuda nema nedostatke koji bi sprečavali njeno ispitivanje a okolnosti na koje ukazuje žalba su obzirom na nesporne navode stranaka i sadržinu isprava u spisima u domenu primene materijalnog prava.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju tuženoj je pravnosnažnim rešenjem Opštinske uprave Zvezdara br. 463-904/94 od 11.05.1994. godine utvrđeno pravo na pretvaranje zajedničke prostorije – smećare u poslovni prostor površine 16,59 m2 u prizemlju stambene zgrade aa u Beogradu. Istim rešenjem je konstatovano da sticanjem prava na pretvaranje stanarima stambene zgrade prestaje pravo korišćenja na navedenoj zajedničkoj prostoriji. Ovim rešenjem tužena je kao investitor obavezana da u roku od 6 meseci od pravnosnažnosti rešenja podnese zahtev za izdavanje odobrenja za izvođenje radova na pretvaranju i da radove završi u roku od 6 meseci od pravnosnažnosti odobrenja. Istim rešenjem je predviđena obaveza investitora da nosiocima prava raspolaganja i prava svojine na stanovima plati naknadu za oduzeto pravo korišćenja. Rešenjem Opštinske uprave Zvezdara br. 351-126/96 od 11.05.1996. godine tuženoj je izdato odobrenje za izvođenje radova na pretvaranju smećare u poslovni prostor površine 16,59 m2. Tužena je izvela odobrene radove, a naknada za oduzeto pravo korišćenja je utvrđena u vanparničnom postupku. Ove činjenice nisu sporne, a tužilac nije pružio dokaze na okolnost da je usled pretvaranja povećan gabarit zajedničke prostorije i da su usled ovih radova komunalni objekti i instalacije rekonstruisani ili proširivani. Ugovor o naknadi za uređenje gradskog građevinskog zemljišta nije zaključen, a između stranaka je sporno da li je tužena kao investitor radova na pretvaranju zajedničke prostorije u kancelariju bila dužna da sa tužiocem u smislu čl. 27 stav 1 ZOO zaključi ugovor o naknadi za uređivanje gradskog građevinskog zemljišta i da li je tužilac usled nezaključenja ugovora pretrpeo štetu u visini naknade na koju bi po ugovoru imao pravo. Prvostepeni sud nalazi da je takva obaveza postojala i usvaja tužbeni zahtev. Ovakva odluka je doneta pogrešnom primenom materijalnog prava.

Postojanje obaveze tužene da sa tužiocem zaključi ugovor o naknadi za uređivanje gradskog građevinskog zemljišta se ceni po propisima koji su bili na snazi u vreme kada je ostvarila pravo na pretvaranje zajedničke prostorije u kancelariju. Tužena je ostvarila to pravo po odredbama Zakona o nadziđivanju zgrada i pretvaranju zajedničkih prostorija u stanove (prečišćen tekst „Službeni glasnik SRS“ br. 24/88), odnosno po tom zakonu joj je utvrđeno pravo na pretvaranje i izdato odobrenje za izvođenje radova. Po odredbi iz čl. 20 ovog zakona pretvaranjem zajedničkih prostorija u zgradama u stanove se smatralo pretvaranje potkrovlja, perionica, sušionica i drugih zajedničkih prostorija u stanove, odnosno u ateljea i poslovne prostorije. Po odredbi iz čl. 1 stav 2 Zakona zajedničke prostorije su mogle da se pretvaraju u ateljea i poslovni prostor kad nisu ispunjeni propisani tehnički uslovi za pretvaranje u stanove. Ostvarivanje prava na pretvaranje i obaveze investitora kome rešenjem organa uprave bude utvrđeno pravo na pretvaranje su regulisane odredbama iz čl. 20 do 33 Zakona. Članom 28 Zakona je predviđeno da odobrenje za izvođenje radova na pretvaranju donosi opštinski organ uprave nadležan za poslove građevinarstva, a članom 6 da se nadziđivanje zgrada i pretvaranje zajedničkih prostorija u stanove obavlja u skladu sa propisima o građevinskom zemljištu, uređenju prostora, projektovanju, izgradnji objekata i stambenim odnosima ako ovim zakonom nije drugačije određeno. Iz toga sledi da Zakon o nadziđivanju zgrada i pretvaranju zajedničkih prostorija u stanove ima karakter specijalnog propisa u odnosu na opšte odredbe Zakona o izgradnji objekata važećeg u to vreme („Službeni glasnik SRS“ 10/84 sa izmenama i dopunama). Iz čl. 28 Zakona o nadziđivanju zgrada i pretvaranju zajedničkih prostorija u stanove proizlazi da se pravila razlika između radova na pretvaranju zajedničkih prostorija u odnosu na rekonstrukciju i adaptaciju u smislu opštih propisa o građenju (čl. 7 Zakona o izgradnji objekata). Karakter ovih radova nije izmenjen usled okolnosti što je u odobrenju za izvođenje radova na pretvaranju upotrebljena reč „rekonstrukcija“, jer je odobrenje izdato na osnovu čl. 28 Zakona o nadziđivanju i pretvaranju zajedničkih prostorija u stanove i čl. 2 Zakona o prestanku važenja navedenog zakona („Službeni glasnik RS“ br. 46/94 od 11.07.1994. godine).

U vreme kada je tužena ostvarila pravo na pretvaranje je bio na snazi Zakon o građevinskom zemljištu čiji je prečišćen tekst objavljen u Službenom glasniku SRS br. 23/90 od 19.05.1990. godine i po čl. 53 i 54 tog zakona se plaćala naknada za uređivanje gradskog građevinskog zemljišta u visini utvrđenoj ugovorom između korisnika zemljišta i Fonda za građevinsko zemljište na osnovu merila koje određuje Skupština opštine, Skupština Grada Beograda ili Skupština gradske zajednice. Odredbom iz čl. 54 stav 3 ovog zakona je bilo predviđeno da se kad na gradskom građevinskom zemljištu postoje izgrađeni objekti, naknada za uređivanje gradskog građevinskog zemljišta obračunava samo za razliku u površini između novog i postojećeg objekta. Članom 19 Odluke Skupštine Grada Beograda o gradskom građevinskom zemljištu („Službeni list Grada Beograda“ br. 40/91, 5/92 i 12/94) donetom na osnovu navedenog zakona je bilo predviđeno da naknadu za uređivanje gradskog građevinskog zemljišta plaća investitor koji dogradnjom, rekonstrukcijom ili nadziđivanjem postojećeg objekta povećava korisni stambeni, odnosno poslovni ili drugi prostor, a investitor koji vrši pretvaranje zajedničkih prostorija u stan ili pripajanje zajedničke prostorije stanu ne plaća naknadu. Kako se pretvaranjem zajedničkih prostorija u stanove po čl. 20 Zakona o nadziđivanju stambenih zgrada i pretvaranju zajedničkih prostorija u stanove, smatralo i pretvaranje zajedničkih prostorija u ateljea ili poslovni prostor, tužilja po citiranoj odredbi Odluke kao investitor tih radova nije imala obavezu plaćanja naknade. Članom 20 iste Odluke je definisano da se promenom namene izgrađenih objekata smatra pretvaranje stambenog prostora u poslovni prostor ili pretvaranje magacina u prodajni i poslovni prostor, a kako tužena nije investitor takvih radova na nju se ova odredba Odluke ne primenjuje. Tužena radovima na pretvaranju zajedničke prostorije u kancelariju nije povećala površinu prostora, i za potrebe tih radova nisu proširivani ili rekonstruisani komunalni objekti i instalacije, pa ne bi imala obavezu plaćanja naknade za uređivanje gradskog građevinskog zemljišta ni po čl. 18 Odluke o gradskom građevinskom zemljištu („Službeni list Grada Beograda“ br. 16/96 od 17.10.1996. godine) koja je važila u vreme podnošenja tužbe. Iz ovog sledi da tužilac usled nezaključenja ugovora o plaćanju naknade za uređivanje gradskog građevinskog zemljišta nije pretrpeo štetu u visini naknade koju bi ostvario da je ugovor zaključen i stoga je tužbeni zahtev neosnovan u pogledu glavnog potraživanja i zahtevane zakonske zatezne kamate o kojoj je odlučeno dopunskom presudom.

Tužena do zaključenja glavne rasprave nije opredeljeno navela za koje parnične troškove traži naknadu, a takvog opredeljenja nema ni u žalbi, što je postupanje suprotno odredbama iz čl. 159 stav 1, 2 i 3 ZPP. Obzirom da tužilac nema pravo na parnične troškove prema ishodu spora, a tužena troškove nije opredelila, drugostepeni sud je odlučio da svaka stranka snosi svoje parnične troškove.

Iz navedenih razloga na osnovu čl. 380 tačka 4 i čl. 161 stav 2 ZPP je odlučeno kao u izreci presude.

PREDSEDNIK VEĆA-SUDIJA
Slađana Nakić-Momirović sr.

Za tačnost otpravka
Upravitelj pisarnice
Svetlana Antić