APELACIONI SUD - Pregled sudske prakse Apelacionog suda u Beogradu

3.02.2010.

Gž 486/10

REPUBLIKA SRBIJA
APELACIONI SUD U BEOGRADU
Gž 486/10
Dana 03.02.2010. godine
B E O G R A D

U IME NARODA

APELACIONI SUD U BEOGRADU, u veću sastavljenom od sudija: Branislava Bosiljkovića, predsednika veća, Ivana Negića i Aleksandre Đorđević, članova veća, u parnici tužioca AA iz Beograda, čiji je punomoćnik AB, advokat iz __, ulica __, protiv tužene Republike Srbije – Ministarstvo pravde, koju zastupa Republičko javno pravobranilaštvo iz Beograda, ulica Nemanjina broj 26, radi naknade štete, odlučujući o žalbi tužioca izjavljenoj protiv presude Prvog opštinskog suda u Beogradu P-3394/06 od 12.09.2007. godine, u sednici veća održanoj dana 03.02.2010.godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE KAO NEOSNOVANA žalba tužioca i potvrđuje presuda Prvog opštinskog suda u Beogradu P-3394/06 od 12.09.2007. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Prvog opštinskog suda u Beogradu P-3394/06 od 12.09.2007. godine, stavom prvim izreke, odbijen je kao neosnovan tužbeni zahtev tužioca AA iz __, kojim je traženo da mu tužena Republika Srbija – Ministarstvo pravde, na ime naknade štete isplati izgubljenu zaradu za period od 07.11.2002. godine do 07.12.2002. godine u iznosu od 11.678,00 dinara sa pripadajućom zakonskom zateznom kamatom od 07.12.2002. godine do isplate, za period od 07.12.2002. godine do 07.01.2003. godine u iznosu od 12.156,00 dinara sa pripadajućom zakonskom zateznom kamatom od 07.01.2003. godine do isplate, za period od 07.01.2003. godine do 07.02.2003. godine u iznosu od 12.834,00 dinara sa pripadajućom zakonskom zateznom kamatom od 12.02.2003. godine do isplate, za period od 07.02.2003. godine do 07.03.2003. godine u iznosu od 12.834,00 dinara sa pripadajućom zakonskom zateznom kamatom od 12.03.2003. godine do isplate, za period od 07.03.2003. godine do 07.04.2003. godine u iznosu od 12.834,00 dinara sa pripadajućom zakonskom zateznom kamatom od 07.05.2003. godine do isplate, za period od 07.04.2003. godine do 07.05.2003. godine u iznosu od 13.556,00 dinara sa pripadajućom zakonskom zateznom kamatom od 07.05.2003. godine do isplate, kao i na ime naknade nematerijalne štete za pretrpljeni strah zbog nezakonitog gubitka posla u iznosu od 150.000,00 dinara sa pripadajućom zakonskom zateznom kamatom od momenta podnošenja tužbe do isplate, za pretrpljene duševne patnje zbog nezakonitog gubitka posla u iznosu od 100.000,00 dinara sa pripadajućom zakonskom zateznom kamatom od podnošenja tužbe do isplate i za pretrpljenu povredu ugleda, časti, ličnog i profesionalnog dostojanstva zbog nezakonitog gubitka posla u iznosu od 50.000,00 dinara sa pripadajućom zakonskom zateznom kamatom od podnošenja tužbe do isplate, kao i da mu nadoknadi troškove parničnog postupka. Stavom drugim izreke, obavezan je tužilac da tuženom naknadi troškove parničnog postupka u iznosu od 4.580,00 dinara u roku od 15 dana od dana prijema pismenog otpravka presude, pod pretnjom prinudnog izvršenja.

Protiv navedene presude, tužilac je blagovremeno izjavio žalbu zbog bitnih povreda odredaba parničnog postupka, pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja i pogrešne primene materijalnog prava.

Ispitujući pravilnost pobijane presude, u smislu člana 372 ZPP-a, Apelacioni sud je našao da žalba nije osnovana.

U provedenom postupku nisu počinjene bitne povrede odredaba parničnog postupka iz člana 361 stav 2 tačke 1,2,5,7 i 9 ZPP-a, na koje Apelacioni sud pazi po službenoj dužnosti. Pobijana presuda nema nedostataka koji se ističu u žalbi i zbog kojih se njena pravilnost ne bi mogla ispitati. Zbog toga nisu osnovani navodi žalbe o postojanju bitne povrede odredaba parničnog postupka iz tačke 12 stava 2. navedene odredbe.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, rešenjem Trgovinskog suda u Beogradu St – 8944/02 od 07.11.2002. godine otvoren je stečajni postupak nad Društvom za međunarodnu trgovinu „aa“ d.o.o. iz __. Tužiocu je, danom otvaranja stečajnog postupka, prestao radni odnos kod navedenog društva (stečajnog dužnika). Rešenjem Višeg trgovinskog suda Pž – 228/03 od 13.02.2003. godine ukinuto je rešenje St – 8944/02 od 07.11.2002. godine i predmet vraćen nižestepenom sudu na ponovno suđenje. U ponovljenom suđenju, Trgovinski sud u Beogradu je 19.02.2003. godine doneo rešenje St – 8944/02 kojim je otvoren stečajni postupak. Ovo rešenje Viši trgovinski sud u Beogradu je ukinuo rešenjem Pž-3191/03 od 07.05.2003. godine i predmet vratio nižestepenom sudu na ponovno suđenje. Rešenjem Trgovinskog suda u Beogradu St-8944/02 od 12.01.2004. godine stečajni postupak je obustavljen. Prema iskazu tužioca gubitak posla je psihički veoma teško podneo zato što ima maloletnu ćerku a supruga prima malu platu, tako da je trpeo strah za sopstvenu egzistenciju i egzistenciju svoje porodice. Po prestanku radnog odnosa tužilac je obavljao poslove taksiste, iako za taj posao nije kvalifikovan.

Na osnovu ovako utvrđenog činjeničnog stanja, pravilno je postupio prvostepeni sud kada je odbio tužbeni zahtev.

Tužilac zasniva svoj tužbeni zahtev za naknadu štete na tvrdnji da mu je sudija Trgovinskog suda u Beogradu, nezakonitim i nepravilnim radom u postupku stečaja Društva za međunarodnu trgovinu „aa“ d.o.o. iz __ u kojem je bio zaposlen, prouzrokovao materijalnu štetu u visini izgubljene zarade i nematerijalnu štetu u vidu pretrpljenog straha i duševnih bolova zbog nezakonitog gubitka posla.

Odredbom člana 25 stav 1 Ustava Republike Srbije („Službeni glasnik Republike Srbije“ broj 1/90), važećeg u vreme otvaranja stečajnog postupka nad preduzećem u kojem je tužilac bio zaposlen, propisano je da svako ima pravo na naknadu materijalne i nematerijalne štete koju mu nezakonitim ili nepravilnim radom nanese službeno lice ili državni organ ili organizacija koja vrši javna ovlašćenja u skladu sa zakonom. Slična odredba sadržana je u članu 35 stav 2 sada važećeg Ustava Republike Srbije. Pravno lice, u smislu čl. 172 stav 1 Zakona o obligacionim odnosima, odgovara za štetu koju njegov organ prouzrokuje trećem licu u vršenju ili u vezi sa vršenjem svojih funkcija. Shodno članu 6 Zakona o sudijama („Službeni glasnik Republike Srbije“ broj 63/01 sa kasnijim izmenama i dopunama), važećeg u vreme štetnog događaja na kojem tužilac zasniva svoj tužbeni zahtev, za štetu koju sudija prouzrokuje nezakonitim ili nepravilnim radom odgovara Republika Srbija.

Odgovornost države za štetu koju prouzrokuje sudija neraskidivo je povezana sa načelom sudijske nezavisnosti. Ovo načelo predviđa da je sudija samostalan i nezavisan u svom radu, ovlašćen da nezavisno i samostalno tumači i primenjuje materijalno pravo. Pogrešno tumačenje propisa ne predstavlja nezakonit ili nepravilan rad suda zbog kojeg bi država odgovarala za štetu. Svako postupanje prvostepenog suda koje je suprotno pravnom shvatanju višeg suda, ne može se smatrati nezakonitim ili nepravilnim radom nižestepenog suda kao osnovom za odgovornost države za naknadu štete. Zato činjenica da je viši sud ukidao odluke nižeg suda o otvaranju stečajnog postupka nad preduzećem u kojem je tužilac bio zaposlen, sama po sebi nije dovoljna da dokaže kako je postupanje sudije bilo nezakonito ili nepravilno, zbog čega bi tužena, na osnovu citiranih zakonskih odredbi, bila dužna da nadoknadi tužiocu štetu.

Izjavljenom žalbom, po nalaženju Apelacionog suda, neosnovano se osporava pravilnost prvostepene presude.

Rešenje o otvaranju stečajnog postupka St-8944/02 od 07.11.2002. godine doneto je nakon ročišta održanog u skladu sa članom 77 stav 1 Zakona o prinudnom poravnanju, stečaju i likvidaciji („Službeni list SFRJ“ broj 84/89 i „Službeni list SRJ“ broj 37/93 i 28/96). U tom rešenju prvostepeni Trgovinski sud je izložio stanovište o ispunjenosti uslova za otvaranje stečajnog postupka iz člana 2 navedenog Zakona, jer je dužnik nelikvidan i u dužem vremenskom periodu nema priliva na računu, te da radnje u vezi sa prodajom nepokretne imovine Holdinga „aa1“ u cilju obezbeđenja sredstava za namirenje dugova stečajnog dužnika, zbog kojih je dužnik predložio odlaganje ročišta, preduzimaju neovlašćena lica. Viši Trgovinski sud je u postupku po žalbi stečajnog dužnika, u rešenju Pž-228/03 od 13.02.2003. godine, izrazio stav o preuranjenosti odluke o predlogu za otvaranje stečajnog postupka, uz obrazloženje da stečajno veće nije nadležno da procenjuje da li je Holding kompaniju u postupku pribavljanja odobrenja za prodaju nepokretnosti kod Agencije za privatizaciju zastupalo ovlašćeno lice, odnosno da je prvostepeni sud bio dužan prihvatiti predlog stečajnog dužnika i odložiti ročište radi odlučivanja o postojanju uslova za otvaranje postupka stečaja i tražiti od dužnika i aa1 kompanije da u ostavljenom sudskom roku dostave izjavu kojom aa1 kompanija preuzima dugove stečajnog dužnika, istu oceniti i sa njom postupiti na način određen članom 78 Stečajnog zakona. Iz izloženog sledi da je drugostepeni sud imao drugačije pravno stanovište od nižestepenog suda u pogledu procene ispunjenosti uslova za otvaranje stečajnog postupka na ročištu od 07.11.2002. godine, odnosno o dužnosti nižestepenog suda da to ročište odloži u smislu odredbe člana 78 Zakona. Navedenom zakonskom odredbom regulisano je inače postupanje suda u vezi sa datom izjavom o preuzimanju duga i predviđeno da će sud po potrebi u tom slučaju odložiti ročište. Pogrešno tumačenje prvostepenog suda zakonskih odredbi u vezi izjave o preuzimanju duga i u tom slučaju nužnosti odlaganja ročišta, po nalaženju ovog suda ne smatra se nezakonitim ili nepravilnim radom zbog kojeg bi u ovoj pravnoj stvari postojala odgovornost tužene.

Otvaranjem stečajnog postupka tužiocu je po sili zakona, u smislu člana 93 stav 1 Zakona o prinudnom poravnanju, stečaju i likvidaciji, prestao radni odnos kod preduzeća nad kojim je otvoren stečajni postupak. Ukidanjem rešenja o otvaranju stečajnog postupka odluka o prestanku radnog odnosa tužioca i dalje je ostala na snazi, odnosno tužilac nije nakon toga vraćen u radni odnos. Zbog toga, odlukom Višeg Trgovinskog suda da ukine rešenje Trgovinskog suda u Beogradu St-8944/02 od 19.02.2003. godine o otvaranju stečajnog postupka donetog u ponovljenom suđenju, bez održavanja ročišta i nepostupanjem po obavezujućim primedbama iz prethodnog rešenja drugostepenog suda, tužiocu nije ni mogla biti prouzrokovana materijalna i nematerijalna šteta koju potražuje predmetnom tužbom zbog prestanka radnog odnosa.

Odluka Velikog personalnog veća Vrhovnog suda Srbije Su-119/03 od 23.02.2004. godine kojom je utvrđeno da postoje razlozi za razrešenje sudije – predsednika stečajnog veća u postupku stečaja Društva za međunarodnu trgovinu „aa“ d.o.o. iz __ nisu od uticaja na pravilnost pobijane presude. Predmet Trgovinskog suda u Beogradu u kojem je vođen stečajni postupak nad navedenim preduzećem nije bio cenjen od strane tog organa, pri čemu su irelevantni razlozi zbog kojih to nije učinjeno, odnosno zato što postupanje sudije u tom predmetu nije bilo obuhvaćeno predlogom predsednika Višeg trgovinskog suda.

Potvrđena je i odluka o parničnim troškovima jer je zasnovana na pravilnoj primeni članova 149 i 150 ZPP.

Sa svega navedenog, na osnovu člana 375 ZPP, odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća-sudija
Branislav Bosiljković s.r.

M.G.