APELACIONI SUD - Pregled sudske prakse Apelacionog suda u Beogradu

18.05.2011.

Gž 3356/10

REPUBLIKA SRBIJA
APELACIONI SUD U BEOGRADU
Gž 3356/10
Dana 18. maja 2011. godine
B E O G R A D

U I M E N A R O D A

APELACIONI SUD U BEOGRADU, u veću sastavljenom od sudija Slavice Srećković, predsednika veća, Sanje Pejović i Vladislave Milićević, članova veća, u parnici tužilaca AA i AA1, koje zastupa AB, advokat, kao pravnih sledbenika pok. BB, BB1 i BB2, kao pravnih sledbenika pok. VV, koje zastupa BA, GG i DD, kao pravnih sledbenika pok. ĐĐ, koje zastupa AB, advokat, protiv tužene Republike Srbije, koju zastupa Republički javni pravobranilac i JP „Srbija šume“ Beograd, ŠG „Boranja“ iz Loznice, radi utvrđenja, vrednost spora 51.000,00 dinara, odlučujući o žalbama parničnih stranaka izjavljenim protiv presude Opštinskog suda u Loznici P.br. 200/08 od 26. novembra 2008. godine, u sednici veća održanoj dana 18. maja 2011. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE kao neosnovana žalba tužilaca i tuženih i POTVRĐUJE presuda Opštinskog suda u Loznici P.br. 200/08 od 26. novembra 2008. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Opštinskog suda u Loznici P.br. 200/08 od 26.11.2008. godine, stavom prvim izreke utvrđeno je da su tužioci suvlasnici delova kat.parcele 154 i 155 šume, pete klase, upisane u posedovni list br. aa KO aa1 po osnovu tapije 130 od 08.10.1910. godine u merama i granicama bliže određenim stavom prvim izreke presude, i to u površini od 0,54,35 ha kat.parcele 155 i 0,41,75 ha kat.parcele 154, što su tuženi dužni priznati i trpeti da se tužioci na osnovu presude upišu kao suvlasnici u katastarskim i drugim javnim knjigama i obavežu da tužiocima predaju u državinu iste u roku od 15 dana. Stavom drugim izreke odbijen je kao neosnovan tužbeni zahtev tužilaca preko dosuđenog, a do tužbom traženog utvrđenja da su suvlasnici i na kat.parceli aa3, šume pete klase u površini od 0,23,45 ha iz posedovnog lista br. aa KO aa1, kao i na delu kat.parcele aa4 u površini od 0.02,97 ha, kao i na delu kat.parcele aa2 u površini od još 0.47,46 ha. Stavom trećim izreke obavezani su tuženi da tužiocima solidarno na ime troškova parničnog postupka isplate iznos od 29.050,00 dinara u roku od 15 dana, a preko dosuđenog, a do traženog iznosa od 400.000,00 dinara na ime troškova parničnog postupka, zahtev tužioca odbijen.

Protiv odluke sadržane u stavu prvom i trećem izreke ožalbene presude, tuženi su blagovremeno izjavili žalbu iz svih zakonskih razloga predviđenih čl. 360 ZPP, dok su tužioci iz istih zakonskih razloga podneli žalbu protiv odluke sadržane u stavu drugom i trećem izreke.

Ispitujući pravilnost prvostepene presude u smislu odredbe čl. 372 ZPP, Apelacioni sud u Beogradu je našao da žalbe parničnih stranaka nisu osnovane.

U sprovedenom postupku nisu učinjene apsolutno bitne povrede odredaba parničnog postupka iz čl. 361 st. 2 tač. 1,2,5,7 i 9 ZPP, na koje Apelacioni sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema činjeničnom stanju utvrđenom u prvostepenom postupku, tužioci su potomci pok. BB, koji je prema tapiji od 28.01.1910. godine vlasnik jednog hektara zemlje pod šumom zvane "aa", u granicama bliže označenim u tapiji. Prema izveštaju Republičkog geodetskog zavoda, Službe za katastar nepokretnosti Loznica od 30.10.2008. godine, uvidom u kat.operat za KO aa1, Služba je utvrdila da su k.p.br. aa4 po kulturi šuma pete klase u površini od 0.44.72 ha, k.p.br. aa2 po kulturi njiva sedme klase u površini od 01.01,87 ha i k.p.br. aa3 po kulturi šuma pete klase u površini od 0.23,46 ha, ustrojenjem katastra zemljišta 1934. godine bile upisane na ime EE sa udelom 1/1. Obnovom premera iz 1948. godine umesto EE upisuje se BB sa udelom od 1/2 i ŽŽ sa udelom od 1/2, a sp.promene 25/61, ove kat.parcele se upisuju na Šumsku upravu Loznica, na osnovu presude P.br. 2409/60, bez ikakvih promena u pogledu površine, s tim što su sada ove kat.parcele upisane na Republiku Srbiju sa pravom korišćenja od strane J.P. Srbija šume Beograd. Presudom Sreskog suda u Loznici P.br. 2409/60 od 24.11.1961. godine odbijen je tužbeni zahtev tužioca BB kojim je tražio da se utvrdi prema Šumskom gazdinstvu iz Loznice da ima pravo svojine na k.p.br. aa4, aa2 i aa3 KO aa1, iz čega proizilazi da nije bilo pravnog osnova da se na osnovu označene presude kao vlasnik k.parcela upiše Šumsko gazdinstvo iz Loznice. Iz nalaza i mišljenja sudskog veštaka-geometra SS, utvrđene su mere i granice parcela k.p.br. aa4 i aa2 KO aa1 prema merama i granicama tapije od 1910. godine, a u sprovedenom dokaznom postupku prvostepeni sud utvrđuje da su pravni prethodnici tužilaca zemljište opisano u tapiji koristili kao savesni držaoci 43 godine, jedan mesec i 18 dana, računajući unazad od 06.04.1941. godine, a u smislu čl. 2 tada važećeg Zakona o šumama iz 1929. godine. Utvrđujući da su prethodnici tužilaca bili savesni držaoci zemljišta iz tapije u površini od 1ha i to dela k.p.br. aa2 površine od 0.54,35 ha i dela od k.p.br. aa4 od 0.41,75 ha u vreme izdavanja tapije (1910. godine), a i u prethodnom periodu, prvostepeni sud nalazi da je delimično osnovan tužbeni zahtev tužilaca, a kako je to označeno u stavu prvom izreke ožalbene presude.

Prema Paragrafu 931 Srpskog građanskog zakonika, na nepokretnostima u državnoj svojini, bilo je moguće steći svojinu od strane fizičkog lica protekom roka održaja koji je iznosio 36 godina. Međutim, prema Zakonu o moratornom stanju iz 1920. godine za vreme Balkanskih ratova i Prvog svetskog rata održaj nije tekao zbog moratorija, koji iznosi 7 godina, jedan mesec i 18 dana, pa je stoga za održaj na državnim nepokretnostima bio potreban protek vremena od 43 godine, jedan mesec i 18 dana, zaključno do 06.04.1941. godine. Stoga savesni držalac može steći pravo svojine na osnovu održaja na šumskom zemljištu, ako dokaže zakonski osnov državine i period državine do 06.04.1941. godine u trajanju od najmanje 43 godine, jedan mesec i 18 dana.

Imajući u vidu da je prvostepeni sud u dokaznom postupku utvrdio da su pravni prethodnici tužilaca imali zakonski osnov za državinu k.p. aa4 i aa2 KO aa1, u merama i granicama bliže opisanim u stavu prvom izreke, i da su pravni prethodnici tužilaca bili u državini označenog zemljišta u zakonom predviđenom vremenskom periodu, to je pravilno prvostepeni sud primenio materijalno pravo kada je usvojio tužbeni zahtev kao u stavu prvom izreke, a kako tužioci nisu dokazali da postoje zakonski uslovi i za priznanje prava suvlasništva i na preostalom delu k.p. aa4 i aa2, kao i na k.p. aa3 KO aa1 (van granica određenih tapijom), to je pravilno odbijen tužbeni zahtev tužilaca kao u stavu drugom izreke ožalbene presude.

Žalbeni navodi parničnih stranaka nisu osnovani i ne utiču na pravilnost donete odluke.

Neosnovani su žalbeni navodi tužene Republike Srbije da je ožalbena presuda zahvaćena bitnim povredama odredaba parničnog postupka iz čl. 361 st. 2 tač. 12 ZPP, s obzirom da razlozi dati u presudi o odlučnim činjenicama su nedovoljni i nejasni, kao i da je zasnovana na bitnoj povredi odredaba iz čl. 361 st. 2 tač. 10 ZPP, jer je odlučeno o zahtevu o kome je već ranije pravnosnažno presuđeno, te da nije pravilno utvrđeno činjenično stanje i nije cenjeno da je tuženi JP „Srbija šume“ u posedu predmetnih parcela od 1961. godine na osnovu presude Sreskog suda u Loznici P.br. 2409/60 od 24.11.1961. godine. Ovo stoga što je prvostepeni sud na osnovu pravilno utvrđenog činjeničnog stanja, pravilno primenio materijalno pravo, i za svoju odluku dao jasne, argumentovane i na zakonu zasnovane razloge. Neosnovan je prigovor presuđene stvari, jer ne postoji identitet parničnih stranaka u presudi od 24.11.1961. godine i ožalbenoj presudi. Takođe, nisu osnovani navodi da sud nije pravilno utvrdio činjenično stanje, jer je u toku postupka utvrđeno da su pravni prethodnici tužioca bili u državini spornih nepokretnosti i koristili šumu i u periodu od 1961. godine, iako je prema stanju u katastru kao nosilac prava korišćenja označeno Šumsko gazdinstvo, koje je to svoje pravo stekao po osnovu presude Sreskog suda u Loznici P.br. 2409/60 od 24.11.1961. godine, a u kojoj presudi se, kako je to već navedeno, ne utvrđuje njihovo pravo korišćenja, zbog čega ista nije ni mogla da posluži kao zakonit osnov za upis prava korišćenja.

Žalbom tuženog JP „Srbija šume“ iz Beograda se pobija ocena izvedenih dokaza od strane prvostepenog suda. Međutim, Apelacioni sud nalazi da je prvostepeni sud pravilno i u skladu sa odredbom čl. 8 ZPP, brižljivo i savesno ocenio svaki izvedeni dokaz posebno i sve dokaze zajedno, i na osnovu njih pravilno zaključio o postojanju zakonskih uslova za utvrđenje prava suvlasništva, kao u stavu prvom izreke ožalbene presude. Naime, imajući u vidu da je predmetna tužba podneta dana 05.08.1985. godine, to nisu od značaja iskazi svedoka kojima se dokazuje državina tuženog u periodu nakon podnošenja tužbe, pri čemu je prvostepeni sud utvrdio da su pravni prethodnici tužilaca imali državinu u kontinuitetu, pa i onda kada je tuženi upisan kao nosilac prava korišćenja zemljišta u katastru.

Neosnovani su i žalbeni navodi tužilaca kojima se osporava odluka suda u stavu drugom izreke, pri čemu u svojoj žalbi tužioci faktički ističu primedbe na nalaz sudskog veštaka SS, čiji nalaz je prvostepeni sud u potpunosti prihvatio, i na osnovu nalaza odlučio kao u izreci ožalbene presude. Ovo stoga što su tužioci imali mogućnosti da u toku trajanja postupka istaknu primedbe i eventualne predloge za novo veštačenje, a što tužioci tokom postupka nisu učinili.

Sud je cenio i ostale žalbene navode parničnih stranaka, ali ih posebno ne obrazlaže, jer smatra da nisu od značaja za drugačije presuđenje.

Prilikom odlučivanja sud je imao u vidu da je u izreci prvostepene presude pogrešno označen datum tapije 130 (08.10.1910. godine umesto 28.01.1910. godine), ali i da se shodno čl. 349 ZPP, ispravka presude može izvršiti u svako doba.

Imajući u vidu da su tužioci delimično uspeli u ovom sporu, potvrđena je i odluka o troškovima parničnog postupka, jer je ista doneta pravilnom primenom odredaba čl. 149 i 150 ZPP.

Na osnovu izloženog, a primenom odredbe čl. 375 ZPP, Apelacioni sud je odlučio kao u izreci.

Predsednik veća-sudija
Slavica Srećković,s.r.

Za tačnost otpravka
Upravitelj pisarnice
Svetlana Antić