APELACIONI SUD - Pregled sudske prakse Apelacionog suda u Beogradu

9.09.2011.

Gž 1969/11

REPUBLIKA SRBIJA
APELACIONI SUD U BEOGRADU
Gž 1969/11
Dana 09.11.2011. godine
B E O G R A D

U IME NARODA

APELACIONI SUD U BEOGRADU, u veću sastavljenom od sudija: Branislava Bosiljkovića, predsednika veća, Zorice Jašarević i Vesne Matković, članova veća, u parnici tužilje AA, čiji je punomoćnik AB, advokat, protiv tuženih Republike Srbije, koju zastupa Republičko javno pravobranilaštvo iz Beograda, ul. Nemanjina br. 22-26 i Opštine Barajevo, koju zastupa Opštinsko javno pravobranilaštvo iz Barajeva, ul. Svetosavska br. 87, radi utvrđenja, odlučujući o žalbama tuženih, izjavljenim protiv presude Prvog osnovnog suda u Beogradu P-41181/10 od 03.12.2010. godine, u sednici veća, održanoj dana 09.11.2011. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJAJU SE kao neosnovane žalbe tuženih i POTVRĐUJE presuda Prvog osnovnog suda u Beogradu P-41181/10 od 03.12.2010. godine u prvom i trećem stavu izreke.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Prvog osnovnog suda u Beogradu P-41181/10 od 03.12.2010. godine, stavom prvim izreke, delimično je usvojen tužbeni zahtev tužilje AA i utvrđeno da je tužilja stekla pravo svojine na nepokretnosti – stambenoj zgradi aa, što su tuženi Republika Srbija i Opština Barajevo dužni da priznaju, trpe i omoguće tužilji da uknjiži svoje pravo vlasništva u službi za katastar nepokretnosti – u posedovni list broj _ KO _, a ukoliko to ne učine ova presuda će služiti kao osnov za uknjižbu. Stavom drugim izreke, odbijen je kao neosnovan tužbeni zahtev tužilje AA, kojim je tražila da joj sud utvrdi pravo svojine na nepokretnosti, i to dvorištu uz zgradu površine od _ ari i njivi _ površine od _ ari, a sve ukupne površine _ ari upisane u posedovni list broj _ KO _, katastarska parcela _. Stavom trećim izreke, obavezani su tuženi da tužilji solidarno nadoknade troškove parničnog postupka u iznosu od 61.675,00 dinara, u roku od 15 dana od dana prijema pismenog otpravka presude, pod pretnjom prinudnog izvršenja.

Protiv navedene presude, stava prvog i trećeg izreke, tuženi su blagovremeno izjavili žalbe, zbog bitnih povreda odredaba parničnog postupka, pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja i pogrešne primene materijalnog prava.

Tužilja je dala odgovor na žalbe tuženih.

Ispitujući pravilnost pobijane presude u ožalbenom delu, u smislu člana 372 ZPP-a, drugostepeni sud je našao da žalbe nisu osnovane.

U provedenom postupku nisu učinjene bitne povrede odredaba parničnog postupka iz člana 361 stav 2 tačke 1, 2, 5, 7 i 9 ZPP-a, na koje drugostepeni sud pazi po službenoj dužnosti. Neosnovano se izjavljenim žalbama ukazuje na postojanje bitne povrede odredaba parničnog postupka iz tačke 12 stava drugog navedene odredbe. Izreka prvostepene presude je razumljiva i u njenom obrazloženju su navedeni jasni i neprotivrečni razlozi o svim bitnim činjenicama. Nema ni protivrečnosti između sadržine isprava u spisima i onoga što je o tome navedeno u razlozima prvostepene presude, a izjavljenim žalbama se konkretno ne ukazuje na takve kontradiktornosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilja je od prodavca BB ugovorom Ov-2357/70 od 06.08.1970. godine kupila deo katastarske parcele aa KO _ u površini od _m². U tom ugovoru je konstatovano da je tužilja u celosti isplatila cenu i da je stupila u posed kupljene nepokretnosti. Aneksom Ov-999/71 od 29.03.1971. godine ugovorne strane su predmet kupoprodajnog ugovora od 06.08.1970. godine odredile kao katastarsku parcelu aa/4 u površini od _m² koja je nastala deobom – cepanjem katastarske parcele aa KO _. Rešenjem zemljišno-knjižnog suda Dn-1393/71 tužilja je, na osnovu ugovora o kupoprodaji od 06.08.1970. godine i njegovog aneksa od 29.03.1971. godine, uknjižena kao vlasnik katastarske parcele aa/4 upisane u ZKUL bb KO _. Tužilja je 22.06.1971. godine nadležnom organu uprave Opštine Barajevo podnela prijavu gradnje stambene zgrade na toj parceli. Prijava je potvrđena pravosnažnim rešenjem tog organa od 09.07.1971. godine, koje važi i kao dozvola za gradnju. Rešenjem Komisije za ispitivanje porekla imovine Opštine Savski venac od 31.05.1977. godine, tužilji je oduzeta porodična-stambena zgrada u Barajevu izgrađena na katastarskoj parceli aa/4 i postala društvena svojina čiji je korisnik tužena Opština Barajevo. Žalba tužilje podneta protiv tog rešenja je odbijena. Odbijeni su i tužba kojom je tužilja pokrenula upravni spor, kao i njeni predlozi za ponavljanje pravosnažno okončanog postupka ispitivanja porekla imovine. Na osnovu navedenog pravosnažnog rešenja Komisije za ispitivanje porekla imovine, rešenjem Dn-6385/78 izvršena je uknjižba prava društvene svojine i prava korišćenja tužene Opštine Barajevo na katastarskoj parceli aa/4 KO _. Prijavnim listom, pod Dn-1315/88, u zemljišne knjige upisana je zgrada na toj parceli kao zemljišno-knjižno telo ІІ, a rešenjem Dn-4630/90 – na osnovu rešenja Opštinskog komiteta za komunalno-stambene i građevinske poslove Opštine Barajevo, od 28.11.1985. godine uknjiženo je pravo korišćenja na zgradi u korist tužene Opštine Barajevo. Katastarska parcela aa/4 upisana je i u posedovni list _ KO _ sa ukupnom površinom od _m², i to kao zemljište pod zgradom u površini od _m², dvorište uz stambenu zgradu u površini od _m² i njiva pete klase u površini od _m², pri čemu je kao posednik iste upisana tužena Republika Srbija, a kao korisnik tužena Opština Barajevo. Zaključkom nadležnog organa uprave Opštine Savski venac od 03.01.1991. godine, utvrđeno je da se pravosnažno rešenje Komisije za ispitivanje porekla imovine te opštine od 31.05.1977. godine ne može izvršiti. Tužilja živi u spornoj kući na katastarskoj parceli aa/4 KO _ i za istu se, na osnovu poreske prijave podnete 28.02.1992. godine bez priloženih dokaza o pravu svojine, zadužuje porezom na imovinu.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je pravilno postupio kada je usvojio tužbeni zahtev u odnosu na stambenu zgradu na katastarkoj parceli aa/4 KO _.

Odredbom čl. 3 stav 1 Zakona o prestanku važenja Zakona o ispitivanju porekla imovine (“Službeni glasnik SRS” broj 59/89), propisano je da se pravosnažna i konačna rešenja o oduzimanju imovine stečene suprotno zakonu i drugom propisu, koja nisu izvršena do dana stupanja na snagu tog zakona ne mogu izvršavati. Stavom drugim iste odredbe, predviđeno je da organ koji je rešavao u prvom stepenu o tome donosi zaključak.

Pravosnažno rešenje Komisije za ispitivanje porekla imovine Opštine Savski venac broj 46-38/76-V-03 od 31.05.1977. godine kojim je tužilji oduzeta porodična-stambena zgrada izgrađena na katastarskoj parceli aa/4 KO _ nije izvršeno do 29.12.1989. godine, kada je, u smislu čl. 4 Zakona o prestanku važenja Zakona o ispitivanju porekla imovine, taj zakon stupio na snagu. Tužilja je i nakon donošenja pravosnažnog rešenja o oduzimanju imovine kao nezakonito stečene ostala u posedu predmetne zgrade, a uknjižba prava društvene svojine i prava korišćenje tužene Opštine Barajevo na spornoj zgradi izvršena je rešnjem Dn-4630/90 od 10.04.1990. godine, nakon stupanja na snagu navedenog Zakona i suprotno članu 3 stav 1 tog Zakona. Pravosnažnim zaključkom organa uprave opštine Savski venac od 03.01.1991. godine, utvrđeno je da se pravnosnažno rešenje Komisije za ispitivanje porekla imovine od 31.05.1977. godine ne može izvršiti. Taj zaključak je samo deklaratornog karaktera, jer je nemogućnost izvršenja navedenog pravnosnažnog rešenja o oduzimanju tužiljine imovine kao stečene suprotno zakonu i drugom propisu nastupila danom stupanja na snagu Zakona o prestanku važenja Zakona o ispitivanju porekla imovine. Zbog toga nije od značaja to što je zaključak donet nakon uknjižbe prava društvene svojine i prava korišćenja tužene Opštine Barajevo na predmetnoj zgradi.

Izjavljenim žalbama, po nalaženju drugostepenog suda, neosnovano se osporava pravilnost prvostepene presude u delu kojim je usvojen tužbeni zahtev.

Pravosnažno rešenje Komisije za ispitivanje porekla imovine Opštine Savski venac od 31.05.1977. godine nije u celosti izvršeno rešenjem zemljišno-knjižnog suda Dn-6375/78, jer je istim izvršena uknjižba prava društvene svojine i prava korišćenja tužene opštine Barajevo samo na zemljištu – katastarkoj parceli aa/4 KO _. Upotrebna dozvola za objekat – stambenu zgradu na navedenoj parceli, kako to proizilazi iz žalbe tužene Opštine Barajevo, izdata je 28.11.1985. godine, pa od tada nisu postojale smetnje za uknjižbu prava društvene svojine i prava korišćenja tužene Opštine Barajevo i na zgradi, koja je u zemljišne knjige upisana kao posebno zemljišno-knjižno telo rešenjem Dn-1315/88. Uknjižba prava korišćenja tužene Opštine Barajevo na predmetnoj zgradi izvršena je tek rešenjem Dn-4630/90 od 10.04.1990. godine, donetim nakon stupanja na snagu Zakona o prestanku važenja Zakona o ispitivanju porekla imovine, kada takva uknjižba nije bila moguća jer je članom 3 stav 1 tog Zakona izričito propisana nemogućnost izvršenja rešenja o oduzimanju nezakonito stečene imovine, kao i obaveza organa da o tome donese zaključak. U ovom slučaju to je i učinjeno zaključkom Opštinske uprave društvenih prihoda Opštine Savski venac od 03.01.1991. godine, koje je postalo pravnosnažno 31.05.1995. godine.

Posed tužilje na spornoj zgradi utvrđen je njenim iskazom datim u svojstvu stranke, u smislu čl. 262 ZPP-a. Tuženi, shodno članovima 7, 220 i 223 ZPP-a, nisu predložili dokaze da je tužilja pre 29.12.1989. godine lišena državine zgrade koja joj je oduzeta kao nezakonito stečena imovina pravosnažnim rešenjem Komisije za ispitivanje porekla imovine od 31.05.1977. godine, u postupku izvršenja tog pravnosnažnog rešenja.

Nema zakonskih smetnji za postojanje različitih oblika svojine na objektu i zemljištu na koje se objekat nalazi. Zemljište – katastarska parcela 208/4 KO _ postala je društvena svojina sa pravom korišćenja tužene Opštine Barajevo na osnovu pravosnažnog rešenja Komisije za ispitivanje porekla imovine od 31.05.1977. godine, izvršenog uknjižbom tog prava u zemljišne knjige, odnosno postala je državna svojina – vlasništvo tužene Republike Srbije po osnovu Zakona o sredstvima u svojini Republike Srbije. Tužilja je građenjem stekla svojinu na zgradi koja joj je oduzeta pravosnažnim rešenjem kao nezakonito stečena. Ali to rešenje nije izvršeno do 29.12.1989. godine (dana stupanja na snagu Zakona o prestanku važenja Zakona o ispitivanju porekla imovine) ni deposediranjem tužilje niti uknjižbom prava društvene svojine na kući. Zbog toga tužilja i dalje ima pravo svojine na kući sagrađenoj na katastarskoj parceli 208/4, bez obzira na postojanje pravosnažnog rešenja Komisije za ispitivanje porekla imovine od 31.05.1977. godine kojim joj se ta kuća oduzima kao nezakonito stečena, pošto se to rešenje više ne može izvršiti.

Potvrđena je i odluka o troškovima postupka, jer je zasnovana na pravilnoj primeni članova 149 i 150 ZPP-a.

Sa svega navedenog, na osnovu čl. 375 ZPP-a, odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća – sudija
Branislav Bosiljković s.r.

Za tačnost otpravka
upravitelj pisarnice
Svetlana Antić