Presudom Višeg suda u Beogradu, Odeljenje za ratne zločine, K Po2 1/22 od 7. februara 2023. godine, okr. Dalibor Krstovića je zbog izvršenja ratni zločin protiv civilnog stanovništva iz člana 142, stav 1. KZ SRJ osuđen na kaznu zatvora u trajanju od 9 godina. Oštećena je radi ostvarivanja svog imovinsko-pravnog zahteva upućena na parnicu.. 

 

Okrivljeni je oglašen krivim što je za vreme nemeđunarodnog oružanog sukoba koji se vodio na teritoriji Bosne i Hercegovine između oružanih formacija vojske Republike Srpske i armije Bosne i Hercegovine, na teritoriji opštine Kalinovik, neutvrđenog dana tokom avgusta meseca 1992. godine u večernjim satima, kao pripadnik vojske Republike Srpske, kršeći pravila međunarodnog prava, izvršio silovanje ženske osobe bošnjačke nacionalnosti-svedoka sa pseudonimom „B-1“.

 

Prema oceni Apelacionog suda, iskaz oštećene u kome je detaljno opisala način na koji je okrivljeni, koga je prepoznala kao unuka svojih nekadašnjih komšija, postupao prema njoj krivičnom prilikom, kao i nakon silovanja, uz pretnju da ne sme nikom reći za to, jer će posle stradati njena deca a onda i ona, sam po sebi, dovoljno je jasan i ubedljiv, odnosno predstavlja jasno, precizno i neizmenjeno svedočenje o tome ko je nad njom kritičnom prilikom izvršio silovanje. Iskaz oštećene je proverljiv i ostalim izvedenim dokazima koji govore u prilog verodostojnosti onoga o čemu oštećena govori, pa je u tom smislu sud cenio iskaze svedoka koji su u kritičnom periodu bili zatvoreni zajedno sa svedokom oštećenom pod pseudonimom „B-1“. Iskazi svedoka F.H, H.A, N.P, te svedoka pod pseudonimom „B-2“, „B-3“ i „B-5“ potkrepljuju iskaz oštećene. 

 

Apelacioni sud je odbio predlog odbrane da se iz spisa kao nezakoniti izdvoje zapisnici o ispitivanju svedoka, koji su sačinjeni u drugim krivičnim postupcima vođenim protiv drugih lica a ne okrivljenog Krstovića, kao i zapisnici sačinjeni u istražnom postupku koji je prethodio ovom glavnom pretresu, a koje je prvostepeni sud pročitao, s obzirom da je iskaze svedoka F.H, H.A, svedoka „B-2“, „B-4“ i „B-6“, čije prisustvo na glavnom pretresu nije bilo moguće, prvostepeni sud pravilno analizirao i koristio kao kontrolni u oceni verodostojnosti ostalih izvedenih dokaza. Sa druge strane, svedoci „B-3“, H.Z i S.H. su preminuli, pa je samim tim njihov dolazak pred sud nemoguć, a ispitani su u krivičnom postupku protiv okr. Krstovića, u skladu sa procesnim zakonom države u kojoj su ispitani, a koji nije u suprotnosti sa pozitivnim propisima Republike Srbije, kao i da iskazi ovih lica niju jedini dokazi na kojima se zasniva presuda, već ih je sud cenio u kontekstu ostalih izvedenih dokaza tokom dokaznog postupka, kao kontrolne, proverajaući ostale izvedene dokaze.  

 

Po nalaženju Apelacionog suda, tokom krivičnog postupka, u odnosu na činjenicu silovanja oštećene od strane okrivljenog izvedeni su dokazi koji zadovoljavaju standard dokazivanja van razumne sumnje, odnosno postojanja niza nespornih činjenica koje potkrepljuju tvrdnju optužbe, te je na osnovu utvrđenog činjeničnog stanja utvrdio da se u radnjama okrivljenog Krstovića stiču sva bitna obeležja krivičnog dela ratni zločin protiv civilnog stanovništa. 

 

Pri tome Apelacioni sud je odlučujući po drugi drugi po žalbi, prihvatio žalbene navode da je pobijanom presudom povređeno načelo zabrane preinačenja na štetu okrivljenog, pa kako je u ovom krivičnom postupku prvostepena presuda veća bila ukidana, to je ovaj sud morao da odluči svojom presudom, nakon održanog pretresa, postupajući po optužnici od 26.09.2019. godine, a ne po izmenjenoj optužnici od 15.11.2022. godine koju je prvostepeni sud, nakon ukidanja prthodno donete prvostepene odluke prihvatio i u izreku uneo izmene, iako nije mogao da prihvati da postupa po izmenjenoj optužnici, već je bio u obavezi da postupa po prvobitnoj verziji optužnice i da odlučuje o radnjama koje su okrivljenom stavljene na teret tom optužnicom.

 

Prilikom odlučivanja i odmeravanja vrste i visine krivične sankcije prema okrivljenom Apelacioni sud je od olakšavajućih okolnosti na strani istog cenio njegove lične i porodične prilike, da ranije nije osuđivan te činjenicu da je prilikom preduzimanja radnji izvršenja imao 20 godina, dok je od otežavajućih okolnosti cenio iskazanu upornost tokom prinude na obljubu oštećene, kao jačinu ugrožavanja oštećene konkretnom prilikom. Kada se ima u vidu sve navedeno, Apelacioni sud je okrivljenog osudio na kaznu zatvora u trajanju od 5 godine, nalazeći da je ovako izrečena kazna srazmerna težini izvršenog krivičnog dela i stepenu krivične odgovornosti okrivljenog te da se istom može ostvariti svrha kažnjavanja.

Presudom Višeg suda u Beogradu, Odeljenje za ratne zločine, K Po2  5/19 od 6. marta 2023. godine okr. Nebojša Mirović je oslobođen od optužbe da je izvršio krivično delo ratni zločin protiv civilnog stanovništva iz člana 142, stav 1. KZ SRJ. Oštećeni su radi ostvarivanja svog imovinsko-pravnog zahteva upućeni na parnicu. 

 

Optužnicom Javnog tužioca za ratne zločine okr. Nebojši Miroviću je stavljeno na teret da je za vreme oružanog sukoba nemeđunarodnog karaktera u Republici Bosni i Hercegovini između vojske Republike Srpske, s jedne strane, i armije Republike Bosne i Hercegovine i Hrvatskog veća odbrane, s druge strane, kršeći pravila međunarodnog prava, učestvovao u nanošenju snažnog telesnog i duševnog bola ili patnje (mučenje) i nanosio povrede telesnog integriteta civilima bošnjačke nacionalnosti. 

Odeljenje za ratne zločine Apelacionog suda u Beogradu, nakon održane sednice veća, donelo je 9. novembra 2023. godine presudu Kž1 Po2 4/23 kojom je odbilo kao neosnovanu žalbu Javnog tužioca i potvrdilo prvostepenu presudu. 

 

Po nalaženju Apelacionog suda, pravilno je prvostepeni sud okrivljenog oslobodio od optužbe budući da iz iskaza oštećenih i svedoka koji opisuju odakle ga i kako znaju i koji opisuju izgled nije moglo pouzdano da se zaključi da je, kada govore o „Srbijancu“, reč o ovde okrivljenom, te i po oceni ovog Suda iskazi oštećenih i svedoka nepouzdani su u pogledu opisa događaja, navođenja ko je preduzeo nasilje prema njima, i iz njih se ne može zaključiti da se radi o okrivljenom, dok optužba nije pružila dokaze o svim oštećenima koje navodi, ko su ta lica, koji su njihovi bliži podaci, adrese, zbog čega oni nisu ispitani u istrazi, kako ih pozvati na pretres i kako se uopšte došlo do njihovih imena koja su navedena u optužnici. Imajući u vidu navedeno, u odsustvu dodatnih dokaza, prvostepeni sud je pravilno zaključio da nema dovoljno dokaza da je okrivljeni izvršio krivično koje mu je optužnicom stavljeno na teret, zbog čega Apelacioni sud činjenični zaključak prvostepenog suda u tom delu prihvata pravilnim a žalbene navode ocenjuje kao neosnovanim.